چالش های استقرار الگوی تعالی سازمانی (EFQM) به عنوان یک چارچوب بهبود عملکرد در نظام اداری ایران

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

دکتری مدیریت دولتی، کارشناس منابع انسانی شرکت گاز استان مازندران

چکیده

امروزه شاهد آن هستیم که بسیاری از سازمان‌ها اعم از دولتی و خصوصی و با ماهیت صنعتی، آموزشی، خدمانی و بازرگانی جهت بهبود عملکرد اقدامات و فعالیت‌های خود و افزایش توان رقابتی، نسبت به استقرار ابزارها و فنون جدید مدیریتی اهتمام می‌ورزند. اما نکته قابل تامل این است که استقرار و به کارگیری این ابزارها و فنون مدیریتی می‌بایست خردمندانه و آگاهانه صورت پذیرد. طی سال‌های اخیر جهت‌گیری‌هایی در سازمان‌های دولتی ایران در خصوص کیفیت و ایجاد تعالی سازمانی، صورت پذیرفته است و به عقیده نگارنده در استقرار و جاری‌سازی فلسفه کیفیت و تعالی، بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی کشور با صرف هزینه‌های بسیار زیاد، شتابزده عمل نموده و در خصوص ایجاد زیرساخت‌های مناسب به منظور نهادینه شدن فرهنگ کیفیت و تعالی، سیاست‌ها و خط‌مشی‌های مناسبی پیش‌بینی نگردیده است. از این رو، نگارنده در نوشتار حاضر موضوع تعالی سازمانی (EFQM) در نظام اداری ایران را با رویکرد انتقادی مورد مداقه قرار داده و سپس به منظور استقرار عالمانه آن یک الگوی مفهومی ارائه می گردد.  

کلیدواژه‌ها


 
1-ابطحی، سیدحسین ؛ صلواتی، عادل. (1385). مدیریت دانش در سازمان، تهران: انتشارات پیوند نو، ص 72.
2-اکلند، جان‌اس. (1386). تعالی سازمانی فراگیر، محسن الوندی (مترجم)، تهران: انتشارات رسا.
3- ال‌دفت، ریچارد. (1380) تئوری و طراحی سازمان، علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی (مترجمان)، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ص 631.
4- اﻟﻮاﻧﯽ، ﺳﯿﺪﻣﻬﺪی. (1378). ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﺗﻬﺮان، ﻧﺸﺮ ﻧﯽ. 
5- الوانی، سیدمهدی. (1380). تنگناهای کاربرد مدیریت کیفیت جامع در بخش دولتی، فصلنامه مدیریت دولتی، شماره 53 و 54، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی، ص 7.
6- الوانی، سیدمهدی ؛ ریاحی، بهروز. (1382). سنجش کیفیت خدمات در بخش عمومی، تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران، چاپ اول. 
7- ایمائی، ماساکی. (1373). روش‌های بهبود مستمر، محمد‌حسین سلیمی‌‌(مترجم)، تهران: انتشارات وزارت صنایع سنگین.
8- بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت. (1384). تعالی سازمان‌ها، محمدرضا گرامی و حمیدرضا علیزاده (مترجمان)، تهران: انتشارات موسسه مطالعات بهره‌وری و منابع انسانی، صص 26-11.
9- پترسون، جیمزجی. (1376). ایزو 9000 استانداردهای جهانی کیفیت، حسین ظهوریان و همکاران (مترجمان)، تهران: انتشارات رسا،                        صص 34-19.
10- پسران قادر، مجید. (1387). تحول مدیریتی و اصلاح اداری، تهران: انتشارات فرمنش.
11- پل‌لیلرانت ؛ نوریاکی‌کانو. (1374). مدیریت ژاپنی، محمد تقی‌زاده انصاری (مترجم)، صص 49-43.
12- جعفری، مصطفی ؛ کلانتر، سیدکیانوش. (1382). مدیریت دانش در سازمان، ماهنامه تدبیر،          سال چهاردهم، شماره 142، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
13- جهانگیری، علی. (1382). دولت مشتری‌مدار، فصلنامه فرآیند مدیریت و توسعه، شماره 60 و 61، انتشارات موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و         برنامه‌ریزی، صص 41-40.
14- دانایی‌فرد، حسن ؛ الوانی، سیدمهدی ؛ آذر، عادل. (1390). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، انتشارات صفار.
15- رجب بیگی، مجتبی ؛ سلیمی، محمد حسین. (1374). مدیریت کیفیت فراگیر، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، صص 36-33.     
16- رضایی‌نژاد، عبدالرضا. (1378). مدیریت کیفیت فراگیر، تهران: انتشارات موسسه خدمات فرهنگی رسا.  
17- ریاحی، بهروز ؛ الوانی، سیدمهدی. (1381). نظریه نوین مدیریت کیفیت جامع در بخش دولتی ایران، فصلنامه تحول اداری، سال هفتم، شماره 42-41.
18- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور. (1381). مصوبات برنامه 2-6: اصلاح فرآیندها و روش‌های انجام کار، تهران: انتشارات معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
19- سهرابی، ابوالفضل ؛ نذزمحمدی شهرجردی، محمد ؛ جندقی، غلامرضا ؛ اخوان، سیدحسین. (1390). آسیب‌شناسی اجرای طرح تکریم در سازمان‌های دولتی، فصلنامه دانشور رفتار، سال هجدهم،      شماره 1.
20- سلطانی، محمدرضا ؛ نیکوکار، غلامحسین ؛ تابان، محمد ؛ صفری، علی. (1393). بومی‌سازی معیارهای مدل سرآمدی سازمانی (EFQM) در سازمان‌های پژوهشی نظامی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، دوره 4، شماره 1.
21- سنگه، پیتر. (1383). رقص تغییر: چالش‌های تغییر پایدار در سازمان‌های یادگیرنده، علینقی مشایخی و همکاران (مترجمان)، تهران: انتشارات گروه پژوهشی صنعتی آریانا، صص 22-21.
22- شمس، غلامرضا ؛ بولوسار، کارلوس. (1389). ارزیابی میدانی مدل تعالی سازمانی (EFQM) به عنوان یک چارچوب مدیریت کیفیت فراگیر، فصلنامه چشم انداز مدیریت دولتی، شماره 2، ص 112.
23- طباطبایی‌مزدآبادی، سیدمحسن. (1393). بررسی مدل‌های تعالی سازمانی، فصلنامه ترویج علم، سال پنجم، شماره هفتم، صص 104-99. 
24- فقیهی، ابوالحسن ؛ واعظی، رضا ؛ آغاز، عسل. (1389). ﺗﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻮروﮐﺮاﺳﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ و اﯾﺮان، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال پنجم، شماره 19.
25- موغلی، علیرضا ؛ عزیزی، علیرضا. (1390). مدیریت بهره‌وری منابع انسانی، تهران: تهران: دانشگاه پیام نور، ص 279.
26- میرسپاسی، ناصر ؛ معمارزاده، غلامرضا ؛ نجف بیگی، رضا ؛ علی زاده، مهدی. (1392). ﻃﺮاﺣﻲ اﻟﮕﻮی ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ در ﺑﺨﺶ دوﻟتی، پژوهشنامه مدیریت اجرایی، سال پنجم، شماره 10.
27- نوروزیان، میثم. (1385). دانش مدیریت دانش، ماهنامه تدبیر، شماره 176، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
28- Allur, E. (2010). The Dissemination of the EFQM Self-evaluation Model across Europe, Review of international Comparative Management, Vol 11, No 5.
29- Arnaboldi, M., & Azzone, G. (2010). Constructing performance measurement in the public sector, Critical Perspectives on Accounting, Vol. 21.
30- Carter, L.F., & Kitts, K.D. (2007). Managing Public Personnel: A turn-if- the- century perspective, Handbook of Public Administration, Jack Rabin and W. Bartley Hildreth and Gerald J. Miller, Taylor and Francis Group, LLC, P.P. 387-391.
31-‌ Feigenbaum, A. (1990). Total Quality  Management , The 7th world productivity, 21st November.
32- Gummer., & Mccallin. (1995). Total Quality Management in the social service: Theory and practice.                                                                                                                                         
33- Holzer, M. (1992). Mastering Public Productivity Improvement, Newark, New Jersey, P.P.1-6.
35- Johannes, M., & Breinlinger-O’Reilly, J., & Elser, J. (2000). Quality Management in German Health care the EFQM Excellence Model, Emerald: International Journal of Health Care quality Assurance, 13 (6).
36- Klefsio, B., & Bergquist, B., & Gravate, R. (2008). Quality Management & Business Excellence , Customer & Stake holders, The TQM journal, Vol. 20, No 2.
37- Mattin-Castilla, J.I., & Rodriguez-Ruiz, O. (2003). EFQM model: Knowledge governance and Competitive advantage, Journal of Intellectual Capital, Vol.9, No.1, P. 136.
38- McGowan, R.P. (1984). Strategies for productivity improvement in local government, Public Productivity Review, Vol.8, No.4, P.319.
39- Rodríguez, M., & Álvarez, M.J. (2014). Does the EFQM Model Identify and Reinforce Information Capability? Journal of Social and Behavioral Sciences, Vol 109, P.P. 716-721.
40-  Smith, G.F. (1993).Total Quality Management, Taylor & Francis.
41- Skildsen, J., & Kristensen, K., & John Juhl, H. (2002). Trends in EFQM criterion weights: The case of  Danmark.
42- Stewart , T.A. (1997). Intellectual capital: the new wealth of organizations, Double day currency, New York, NY, USA.
43- Talwar, B. (2011). Comparative study of frame work, criteria and criterion weighting of excellence models”. In: journal of Measuring business excellence. Vol.15, No.1, P.P.49-65.
44- Thiel, S.V., & Leeuw, F.L. (2002). The Performance Paradox in the Public Sector, Taylor & Francis, P.P. 272-274.
45- Valcárcel, M., & Lucena, R. (2014).                  A quantitative model to assess Social Responsibility in Environmental Science and Technology, Science of the Total Environment, 466–467(2014), P.P. 40–46.
46- Yong, J., & Wilkinson, A. (2001). Rethinking total quality management, Total Quality Management, 12 (2), P.247.